Eleminair: gezonde lucht in de lift

12 januari 2021

Dagelijks maken miljoenen Nederlanders gebruik van zo’n 100.000 liften in kantoren, ziekenhuizen en wooncomplexen. Maar door COVID-19 zijn liften een bottleneck geworden. Deze compacte, drukbezette ruimten worden nauwelijks geventileerd of gereinigd. Er is sprake van een hoog besmettingsrisico, ook omdat gebruikers dicht op elkaar staan. Door het gebruik te beperken tot maximaal één of twee personen ontstaan lange wachttijden.

In samenwerking met ABT ontwikkelde Interland Techniek het Eleminair luchtbehandelingssysteem. In liften met dit systeem kan de gebruiker altijd schone, virusvrije lucht inademen. Eleminair brengt gezonde lucht in de lift en maakt een normale liftbezetting mogelijk.

ABT bedacht in de zomer van 2020 het basisidee en benaderde Interland Techniek, leverancier van ventilatie- en luchtbehandelingsapparatuur. Gezamenlijk werd het concept in krap vier maanden tijd ontwikkeld tot een markt gereed product. Inmiddels zijn de gesprekken met de eerste opdrachtgevers, zowel in de private sector als bij de overheid, vergevorderd. Interland Techniek, onderdeel van HC Groep gaat het systeem produceren, vermarkten, monteren en servicen.

Geen kans op overdracht van droplets of aerosolen

Het principe van het Eleminair-systeem is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek*) naar de verspreiding van virusdeeltjes via de lucht. Niet alleen wordt de lucht gereinigd, maar ook wordt door de luchtstroming vanuit het plafond voorkomen dat grotere druppels (droplets) en minuscule druppeltjes (aerosolen) van mens op mens worden overgedragen. Ad van der Aa, adviseur ABT en bedenker van het systeem: “Uitgebreide testen bewijzen dat de liftpassagiers op deze manier altijd verse en schone lucht kunnen inademen, ook als zij dichter op elkaar staan dan 1,5 m. Ons concept, een unidirectioneel downflowsysteem in liften, is nieuw. De gebruikte techniek is in deze vorm niet eerder bedacht en toegepast. In augustus 2020 heeft ABT er direct octrooi op aangevraagd.”

De meetresultaten van de snelheid en richting van de luchtstroming in 3 richtingen.

Onderzocht door Prof. Dr. Daniel Bonn, UvA

De verschillende Eleminair-prototypes werden door ABT op basis van luchtstromingsmetingen uitgebreid getest bij HC Groep in Waalwijk. Peter van der Velde, commercieel directeur Interland Techniek: “Vervolgens heeft Prof. Dr. Daniel Bonn van het Institute of Physics van de Universiteit van Amsterdam in november 2020 onderzoek gedaan naar het gedrag van aerosolen in de testopstelling. Hij had in september gepubliceerd over onderzoek naar aerosoloverdracht in ziekenhuisliften. Daaruit bleek dat aerosolen bij normaal gebruik wel 10 tot 20 minuten in de lucht aanwezig kunnen blijven. De conclusie van Professor Bonn over het Eleminair-systeem is duidelijk: ‘Het luchtbehandelingssysteem verkleint de kans op coronabesmetting door aerosolen zeer aanzienlijk.’" **)

Zo werkt het: slim principe in gesloten systeem

Via een diffuserend plafond met daarin een HEPA-filter wordt constant schone lucht met een snelheid van 0,3 m/s in de bovenste zone van de liftruimte aangevoerd. Deze zone is de ademhoogte van de liftpassagiers. Het in de liftcabine gerealiseerde circulatievoud (het aantal maal per uur dat de lucht in de cabine ververst wordt) is meer dan 300. Door de constante toevoer van lucht wordt de uitgeademde lucht van de gebruikers naar het onderste deel van de lift gedrukt. Daar wordt de lucht net boven de vloer afgezogen en via een transportkanaal weer naar het HEPA-filter geleid. Dit absoluutfilter filtert de eventueel aanwezige verontreinigingen, waaronder virusdeeltjes, uit de lucht. De schone lucht wordt vervolgens weer teruggebracht in de lift (zie werking in onderstaande animatie).

Een inbouwpakket voor iedere bestaande lift

Sander van den Hoven, algemeen directeur Interland Techniek: “Eleminair is een gesloten circuit, een zelfstandig werkend systeem in het inwendige van de liftcabine. Het wordt op maat gemaakt zonder ingrepen aan de kooiconstructie. Herkeuring van de lift is daarom niet nodig. ”Sensoren registreren de aanwezigheid van personen in de liftkooi en schakelen het systeem in werking. Daarnaast bewaakt het systeem de goede en veilige werking. De kwaliteitsborging wordt momenteel beschreven in een BRL-beoordelingsrichtlijn, waardoor het mogelijk wordt het systeem te leveren onder een KOMO-innovatiecertificaat.

Waardebehoud van vastgoed

Ad van der Aa: “Met Eleminair kunnen liften in kantoren, wooncomplexen, ziekenhuizen en andere utilitaire gebouwen weer op de gewone manier gebruikt worden. Gebouweigenaren en -beheerders zorgen daarmee voor waardebehoud van hun vastgoed. Deze primeur heeft alles in zich om een standaard in de markt te worden.“

Eleminair genomineerd voor De Vernufteling 2020

Vandaag werd bekend dat Eleminair, de oplossing voor coronaproof liften, door de vakjury is genomineerd voor De Vernufteling 2020. ABT’s innovatie betreft een innovatief luchtbehandelingssysteem voor bestaande liften, dat zorgt voor gezonde lucht en een normale liftbezetting. ABT bedacht het basisidee en ontwikkelde het in nauwe samenwerking met Interland Techniek, specialist in luchtverdeeltechniek, in krap vier maanden tijd tot een markt gereed product.

De Vernufteling

De Vernufteling wordt jaarlijks uitgereikt voor het meest vindingrijke ingenieursproject. Naast de juryprijs wordt er ook een publieksprijs toegekend. Op de website van NLingenieurs kan iedereen tot 22 januari stemmen op in totaal twaalf projecten.

Stemmen kan tot 22 januari

Koninklijke NLingenieurs, dat de prijs organiseert in samenwerking met technologiemagazine De Ingenieur, wil met de onderscheidingen meer zichtbaarheid geven aan het werk van ingenieursbureaus. De winnaars worden op 28 januari bekendgemaakt.